यो-यो आणि डेक्सा स्कॅनमुळे टीम इंडियातील अनेक खेळाडूंना मिळू शकतो डच्चू , जाणून घ्या काय आहेत या चाचण्या आणि बीसीसीआय त्याबाबतीत कठोर का आहे?
भारतीय क्रिकेटमध्ये यो-यो टेस्ट गेल्या अनेक वर्षांपासून चर्चेचा विषय आहे. राष्ट्रीय संघातील खेळाडूंच्या निवडीसाठी बीसीसीआयने पुन्हा एकदा यो-यो टेस्ट आणि डेक्सा टेस्ट आवश्यक केली आहे.
ऋषभ | प्रतिनिधी
भारतीय क्रिकेट संघाच्या खेळाडूंना आता ‘यो-यो टेस्ट’ आणि ‘डेक्सा स्कॅन’मधून जावे लागणार आहे. या चाचणीत जो अपयशी ठरेल त्याला टीम इंडियात स्थान मिळणार नाही. विश्वचषक स्पर्धेच्या तयारीसंदर्भात हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
बीसीसीआयने गेल्या रविवारी एक बैठक बोलावली होती ज्यामध्ये खेळाडूंच्या फिटनेसबाबत अनेक महत्त्वाचे निर्णय घेण्यात आले होते. ज्या अंतर्गत आता यो-यो टेस्ट आणि डेक्सा स्कॅन आता खेळाडूंसाठी महत्त्वाचे करण्यात आले आहेत.
गेल्या टी-20 विश्वचषकातील पराभव, आशिया चषकातील निराशाजनक कामगिरी आणि बांगलादेशातील एकदिवसीय मालिकेतील भारतीय संघाची कामगिरी पाहता आता ही फिटनेस चाचणी राबविण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. 2022 मध्ये टीम इंडियाचे अनेक खेळाडू जखमी झाले होते. या खेळाडूंमध्ये केएल राहुल, रवींद्र जडेजा, जसप्रीत बुमराह आणि मोहम्मद शमी यांच्या नावाचाही समावेश आहे.
त्यामुळे बीबीसीआयने या खेळाडूंच्या तंदुरुस्तीबाबत तडजोड न करण्याचा निर्णय घेतला असून, टीम इंडियाच्या आढावा बैठकीत यो-यो टेस्ट आणि डेक्सा स्कॅनचा निर्णय घेण्यात आला.
खेळाडूंना याआधीही या परीक्षेला सामोरे जावे लागत होते परंतु कोरोना महामारीच्या काळात त्यांचे मानसिक आरोग्य लक्षात घेऊन ही चाचणी काढून टाकण्यात आली होती.
आता पुन्हा एकदा ते आवश्यक करण्यात आले आहे. अशा परिस्थितीत प्रश्न पडतो की ही यो-यो टेस्ट आणि डेक्सा टेस्ट म्हणजे काय? आणि याचा भारतीय क्रिकेट संघावर काय परिणाम होऊ शकतो.
योयो टेस्ट म्हणजे काय?
भारतीय क्रिकेटमध्ये यो-यो टेस्ट गेल्या अनेक वर्षांपासून चर्चेचा विषय आहे. याला इंटरमिटंट रिकव्हरी टेस्ट (यो-यो टेस्ट) म्हणतात. ही एक प्रकारे बीप चाचणीसारखी असते, ज्यामध्ये खेळाडूंना दोन सेटमध्ये धावावे लागते. त्या सेटचे अंतर सुमारे 20 मीटर आहे जे एका खेळपट्टीच्या बरोबरीचे आहे.
ही चाचणी उत्तीर्ण होण्यासाठी खेळाडूला पहिल्या सेटपासून दुसऱ्या सेटपर्यंत धावून परत यावे लागते. दोन्ही संचांचे अंतर पूर्ण केल्यानंतर ते शटल मानले जाते. प्रत्येक शटलनंतर, धावण्याची वेळ कमी केली जाते परंतु त्याचे अंतर कमी होत नाही.
ही चाचणी पाचव्या स्तरापासून सुरू केली जाते आणि 23व्या स्तरापर्यंत चालते. ही चाचणी उत्तीर्ण होण्यासाठी खेळाडूंना 23 पैकी किमान 16.5 गुण मिळणे आवश्यक आहे.
ही चाचणी 1990 मध्ये डॅनिश फुटबॉल फिजिओलॉजिस्ट डॉ. जेन्स बॅंग्सबो यांनी सुरू केली होती. भारतीय क्रिकेट संघातील तत्कालीन स्ट्रेंथ आणि कंडिशनिंग प्रशिक्षक शंकर बसू यांनी 2017 मध्ये पहिल्यांदा ही चाचणी घेणे अनिवार्य करण्याचा नियम सुरू केला.
अनेक खेळाडू कसोटीत नापास झाले आहेत
याआधी अनेक मोठे खेळाडू यो-यो टेस्टमध्ये नापास झाले आहेत. या खेळाडूंमध्ये युवराज सिंग, अंबाती रायडू, सुरेश रैना, मोहम्मद शमी, संजू सॅमसन आणि वरुण चक्रवर्ती या खेळाडूंचा समावेश आहे. कोरोना महामारीपूर्वी आयपीएलसाठीही यो-यो चाचणी उत्तीर्ण होणे आवश्यक करण्यात आले आहे. जर तुम्हाला सोप्या भाषेत सांगायचे झाले तर, भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाच्या केंद्रीय करारामध्ये असलेल्या सर्व खेळाडूंना संघात खेळण्यापूर्वी यो-यो चाचणी उत्तीर्ण करावी लागेल. जर तो पास झाला नाही तर तो आयपीएलही खेळू शकणार नाही.
डेक्सा स्कॅन म्हणजे काय?
मानवी शरीराच्या हाडांची रचना आणि स्थिती जाणून घेण्यासाठी डेक्सा स्कॅन हे आंतरराष्ट्रीय मानक आहे. ही देखील एक प्रकारची फिटनेस चाचणी आहे. ज्या अंतर्गत व्यक्तीच्या शरीरातील चरबी, हाडांची ताकद, पाण्याचे प्रमाण तपासले जाते.
डेक्सा स्कॅन ही एक प्रकारची फिटनेस चाचणी आहे ज्यामध्ये एखाद्या व्यक्तीच्या शरीरातील चरबी, हाडांची ताकद, शरीरातील पाण्याचे प्रमाण तपासले जाते. काही वर्षांपूर्वी भारतीय क्रिकेट संघात याची अंमलबजावणी करण्यात आली होती. मात्र, काही तांत्रिक अडचणी आणि कोरोनाचा प्रादुर्भाव लक्षात घेऊन ते थांबवण्यात आले.
मात्र गेल्या काही वर्षांत भारतीय खेळाडूंमध्ये सांधेदुखी आणि हाडांच्या समस्यांच्या तक्रारी येत आहेत. त्यामुळे या डेक्सा स्कॅनचा पुन्हा एकदा नियमात समावेश करण्यात आला आहे.
डेक्सा स्कॅन ही साधारणतः दहा मिनिटांची चाचणी असते जी शरीरातील चरबी आणि स्नायूंचे प्रमाण मोजते. या चाचणीच्या मदतीने शरीरातील हाडे किती मजबूत आहेत, हे तपासले जाते आणि त्यासोबतच हाडांमध्ये असलेले कॅल्शियम आणि इतर संयुगांचीही माहिती मिळते.
हेही वाचाच : 155 किमी प्रतितास वेगाने केली गोलंदाजी आणि येथेच फिरला सामना , उमरान मलिकने दाखवली वेगाची जादू
