आता चंद्र आपल्या दृष्टीक्षेपात ! चांद्रयान-3 प्रक्षेपणास सज्ज
Goan Varta Live | प्रतिनिधी
वेबडेस्क 14 जुलै | देशातील तिसरे चांद्रयान मिशन चांद्रयान-3 लाँच करण्यासाठी उलटी गिनती सुरू झाली आहे. चांद्रयान 3 शुक्रवारी (14 जुलै) श्रीहरिकोटा येथील केंद्रातून प्रक्षेपित होणार आहे. ही चंद्र मोहीम 2019 च्या चांद्रयान 2 चे फॉलो-अप मिशन आहे. भारताच्या या तिसर्‍या चंद्र मोहिमेत चंद्राच्या पृष्ठभागावर लँडरचे ‘सॉफ्ट लँडिंग’ करण्याचे शास्त्रज्ञांचे लक्ष्य आहे. ‘चांद्रयान-2’ मोहिमेदरम्यान शेवटच्या क्षणी, लँडर ‘विक्रम’ मार्गाच्या विचलनामुळे ‘सॉफ्ट लँडिंग’ करू शकले नाही.
इस्रोचा महत्त्वाकांक्षी चांद्रयान प्रकल्प शुक्रवारी LVM3M4 रॉकेटसह अवकाशात जाणार आहे. या रॉकेटला आधी GSLVMK3 असे म्हटले जात होते. जड उपकरणे वाहून नेण्याच्या क्षमतेमुळे अवकाश शास्त्रज्ञ त्याला ‘फॅट बॉय’ असेही संबोधतात. ऑगस्टच्या अखेरीस ‘चांद्रयान-3’चे ‘सॉफ्ट लँडिंग’ करण्याचे नियोजन करण्यात आले आहे.
‘चांद्रयान-3’ कार्यक्रमांतर्गत, इस्रो चंद्राच्या पृष्ठभागावर ‘सॉफ्ट-लँडिंग’ आणि चंद्राच्या भूभागावर रोव्हरचे चंद्र मॉड्यूलच्या सहाय्याने रोटेशनचे प्रात्यक्षिक करून नवीन सीमा पार करणार आहे.
चांद्रयान-3 मोहिमेमध्ये स्वदेशी प्रोपल्शन मॉड्यूल, लँडर मॉड्यूल आणि रोव्हर यांचा समावेश आहे आणि आंतर-ग्रहीय मोहिमांसाठी आवश्यक नवीन तंत्रज्ञान विकसित करणे आणि त्यांचे प्रदर्शन करणे हे आहे. शुक्रवारचे मिशन हे LVM3 चे चौथे ऑपरेशनल उड्डाण आहे ज्याचा उद्देश ‘चांद्रयान-3’ भू-समकालिक कक्षेत प्रक्षेपित करणे आहे.
मंगळवारी (11 जुलै) श्रीहरीकोटा येथे प्रक्षेपणाची संपूर्ण तयारी आणि प्रक्रिया पाहण्यासाठी ‘लाँच ड्रिल’ आयोजित करण्यात आली होती, जी 24 तासांहून अधिक काळ चालली होती. दुसऱ्या दिवशी, शास्त्रज्ञांनी मिशनच्या तयारीचा आढावा पूर्ण केला.
चंद्रयान -3 बद्दल जाणून घेण्याजोग्या महत्वाच्या गोष्टी
1)आज दुपारी 2.35 वाजता प्रक्षेपित होईल
चांद्रयान 3 शुक्रवारी दुपारी 2:35 वाजता प्रक्षेपित होणार आहे. जरी त्याची लॉन्च विंडो 19 जुलैपर्यंत वाढवण्यात आली आहे.
2)23 ऑगस्टनंतर चंद्रावर लँडिंग
इस्रोचे प्रमुख एस सोमनाथ यांनी सांगितले की, प्रक्षेपणानंतर चांद्रयान-3 पृथ्वीच्या कक्षेत जाईल आणि नंतर हळूहळू चंद्राच्या दिशेने जाईल. आम्ही आशा करतो की सर्व काही ठीक होईल आणि 23 ऑगस्टला किंवा त्यानंतर कोणत्याही दिवशी उतरेल.
3)चंद्रावर लँडिंगमध्ये बदल होऊ शकतात
चंद्रावर चांद्रयान-3 चे लँडिंग 23-24 ऑगस्ट रोजी ठेवण्यात आले आहे, परंतु सूर्योदयाची स्थिती पाहता त्यात बदल होऊ शकतो. सूर्योदयाला उशीर झाल्यास इस्रो लँडिंगची वेळ वाढवून सप्टेंबरमध्ये करू शकते.
4)ऑर्बिटर चांद्रयान-३ सोबत जाणार नाही
चांद्रयान-2 प्रमाणेच चांद्रयान-3 मध्येही लँडर आणि रोव्हर पाठवले जातील पण त्यात ऑर्बिटर नसेल. कारण यापूर्वीच्या चंद्र मोहिमेतील ऑर्बिटर अजूनही अवकाशात कार्यरत आहे.
5)चांद्रयानाचा चंद्रापर्यंतचा प्रवास 40 दिवसात पूर्ण होईल
चांद्रयान-३ पृथ्वीपासून चंद्रापर्यंतचे ३.८४ लाख किमी अंतर ४० दिवसांत कापणार आहे. प्रक्षेपणानंतर रॉकेट पृथ्वीच्या बाह्य कक्षेत घेऊन जाईल. या दरम्यान रॉकेट कमाल ३६ हजार किमी/तास वेगाने प्रवास करेल. ते पूर्ण करण्यासाठी 16 मिनिटे लागतील.
