April 3, 2023 1:04 PM   2 Min

POSSIBLE RISE IN INFLATION RATE | महागाईचा तडाखा सहन करण्यासाठी सज्ज व्हा, सौदी अरेबियाच्या ‘या’ निर्णयामुळे खळबळ उडणार आहे

ऋषभ | प्रतिनिधी

जगातील वाढत्या महागाईच्या पार्श्वभूमीवर आणखी एक वाईट बातमी समोर आली आहे. सौदी अरेबियाने म्हटले आहे की ते 2023 च्या अखेरीस मे पासून दररोज अर्धा दशलक्ष बॅरल तेल उत्पादनात कपात करेल. सौदी अरेबियाच्या या निर्णयामुळे तेलाच्या किमती वाढू शकतात ज्यामुळे रियाध आणि अमेरिका यांच्यातील संबंध आणखी ताणले जाऊ शकतात. सांगायचं म्हणजे कच्च्या तेलाच्या उत्पादनात घट झाल्यामुळे बाजारात तेलाच्या किमती वाढतील, ज्यामुळे सर्वसामान्यांचा खिसा आणखी कमकुवत होईल. कारण तेलाच्या किमती वाढल्या की त्याचा परिणाम माल वाहतूक करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या वाहतूक सेवेवर होतो. ते महाग होतात. जेव्हा वाहतूक खर्च जास्त असतो तेव्हा कंपन्या सामान्य जनतेला द्याव्या लागणाऱ्या किमती वाढवून त्याचे व्यवस्थापन करण्याचा प्रयत्न करतात. जर आपण भारताबद्दल बोललो तर, महागाई आधीच RBI च्या निर्धारित पातळीच्या खाली आलेली नाही. यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आरबीआयची चलनविषयक समिती वेळोवेळी बैठका घेत असते. 2023-24 या आर्थिक वर्षात चलनविषयक समिती धोरणाची बैठक 6 वेळा होणार असल्याची माहिती आरबीआयने अलीकडेच जारी केली होती. 

युक्रेन-रशिया युद्धामुळे जगभरात महागाई वाढली आहे

युक्रेन-रशिया युद्धामुळे संपूर्ण जगाला महागाईचा सामना करावा लागत आहे. काही ओपेक आणि बिगर ओपेक सदस्यांच्या समन्वयाने ही कपात केली जाईल, असे ऊर्जामंत्र्यांनी रविवारी सांगितले. मात्र, त्यांनी कोणाचेही नाव घेतले नाही. ही कपात गेल्या वर्षी ऑक्टोबरमध्ये जाहीर केलेल्या कपातीच्या व्यतिरिक्त असेल. तेल बाजार स्थिर करण्याच्या उद्देशाने सावधगिरीचा उपाय असे सौदी अरेबियाने या कारवाईचे वर्णन केले आहे. सौदी अरेबिया आणि इतर ओपेक सदस्यांनी गेल्या वर्षी तेल उत्पादनात घट करून अमेरिकन सरकारवर नाराजी व्यक्त केली होती. त्यावेळी अमेरिकेत मध्यावधी निवडणुका होणार होत्या आणि महागाई हा प्रमुख निवडणूक मुद्दा होता.

भारतातील महागाईची स्थिती काय आहे?

किरकोळ महागाई फेब्रुवारीमध्ये किरकोळ कमी होऊन 6.44 टक्‍क्‍यांवर आली, मुख्यत्वे अन्न आणि इंधनाच्या किमती कमी झाल्यामुळे. ग्राहक किंमत निर्देशांकावर आधारित महागाईचा दर जानेवारी 2023 मध्ये 6.52 टक्के आणि फेब्रुवारी 2022 मध्ये 6.07 टक्के होता. फेब्रुवारीमध्ये खाद्यपदार्थांची महागाई 5.95 टक्के होती, जी जानेवारीच्या 6 टक्क्यांवरून खाली आली आहे. नोव्हेंबर आणि डिसेंबर 2022 वगळता किरकोळ महागाई जानेवारी 2022 पासून RBI च्या 6 टक्क्यांच्या वरच्या मर्यादेच्या वर राहिली आहे. रिझर्व्ह बँकेने 2022-23 साठी किरकोळ चलनवाढीचा दर जानेवारी-डिसेंबर तिमाहीत 5.7 टक्क्यांसह 6.5 टक्के राहण्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. किरकोळ चलनवाढ दोन्ही बाजूंनी 2 टक्क्यांच्या फरकाने 4 टक्के राहील याची खात्री करण्यासाठी केंद्रीय बँकेला सरकारकडून बंधनकारक आहे. वाढत्या किमती रोखण्यासाठी आरबीआयने गेल्या वर्षी मे महिन्यापासून व्याजदरात २.२ टक्के कपात केली आहे. 50 बेसिस पॉइंट्सने वाढले. 25 बेसिस पॉईंटच्या नवीनतम दरवाढीने बेंचमार्क पॉलिसी रेट फेब्रुवारीमध्ये 6.50 टक्क्यांवर नेला.