EXPLAINERS SERIES | पेन्शनधारकांसाठी EPS 95 योजना किती फायदेशीर आहे? जाणून घ्या सविस्तर
तुम्ही नोकरी करत असाल आणि तुमच्या उत्पन्नाचा एक छोटासा भाग दरमहा भविष्य निर्वाह निधी म्हणून जमा करत असाल तर तुम्हाला EPS-95 बद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे.
ऋषभ | प्रतिनिधी
EPS-95 पेन्शन योजना: नोकरदार लोक त्यांच्या उत्पन्नाचा एक छोटासा भाग कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) खात्यात दरमहा जमा करतात. परंतु ईपीएफओमध्ये पैसे टाकणाऱ्या बहुतेकांना ईपीएफओच्या ईपीएस-९५ योजनेची माहिती नाही. निवृत्तीनंतर कोणावरही ओझे होऊ नये असे वाटत असेल, तर याचे भान ठेवायला हवे.
EPS-95 म्हणजे काय ?
EPS-95 योजना 1995 मध्ये लागू करण्यात आली. EPFO अंतर्गत सर्व कंपन्या त्याच्या कक्षेत येतात. खाजगी क्षेत्रात काम करणारे कर्मचारी देखील या सुविधेचा लाभ घेऊ शकतात. EPS-95 योजनेअंतर्गत, 1 सप्टेंबर 2014 पासून, सर्व पेन्शनधारकांना किमान 1,000 रुपये पेन्शन मिळते. पेन्शनधारकांना ही रक्कम वयाच्या ५८ व्या वर्षी मिळू लागते. म्हणजेच 58 वर्षांनंतर तुम्हाला दरमहा 1,000 रुपये पेन्शन मिळेल.
याचा कोणाला फायदा होऊ शकतो?
EPS-95 योजनेचा लाभ फक्त EPFO च्या खातेदारांनाच मिळू शकतो. EPFO खातेधारकांच्या उत्पन्नाचा काही भाग भविष्य निर्वाह निधीच्या रूपात येथे जमा केला जातो. मात्र, या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्ही किमान 10 वर्षे काम केलेले असावे. मग तुम्ही ५८ वर्षांचे झाल्यावर तुम्हाला पेन्शनची रक्कम मिळू लागेल.
मृत्यूनंतर कुटुंबाला लाभ
EPS-95 योजनेंतर्गत, पेन्शनधारकाचा अकाली मृत्यू झाल्यास, त्याच्या कुटुंबाला निवृत्ती वेतनाचा लाभ मिळत राहील. नोकरीवर असताना कर्मचाऱ्याचा मृत्यू झाल्यास त्याच्या कुटुंबाला 6 लाख रुपये मिळतात. निवृत्तीवेतन धारकाचे कुटुंब नसल्यास निवृत्तीवेतनाचा लाभ नॉमिनीला दिला जातो. 10 वर्षांची सेवा पूर्ण केल्यानंतर, तुम्ही तुमचे सर्व पैसे पीएफ खात्यातून काढू शकता. मात्र, त्यानंतर तुम्हाला पेन्शनचा लाभ मिळणार नाही.
ईपीएफओचे नियम बदलले आहेत
सरकारने ईपीएफओच्या नियमांमध्ये अनेक बदल केले आहेत. सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे आता कर्मचारी निवृत्तीच्या सहा महिने आधी भविष्य निर्वाह निधीच्या स्वरूपात जमा केलेली संपूर्ण रक्कम काढू शकतो. यामध्ये कोणतीही कपात केली जाणार नाही. याशिवाय जर एखादा कर्मचारी दोन महिन्यांपेक्षा जास्त काळ बेरोजगार राहिला तर अशा स्थितीतही तो पीएफ काढू शकतो. जर एखाद्या व्यक्तीने EPFO खाते उघडल्यानंतर 5 वर्षांच्या आत पैसे काढले तर त्याला TDS कापावा लागेल. जर ही रक्कम 50 हजार रुपये असेल आणि तुमचे पॅन कार्ड खात्याशी लिंक नसेल तर तुम्हाला 10 टक्के टीडीएस भरावा लागेल.
