February 3, 2023 3:55 PM   5 Min

EXPLAINERS SERIES | आत्मनिर्भर भारत अभियान 3.0 | ऑनलाइन अर्ज (आत्मनिर्भर 3.0), पात्रता आणि फायदे, जाणून घ्या संपूर्ण तपशीलवार माहिती

ऋषभ | प्रतिनिधी

०३ जानेवारी २०२३ : सरकारी योजना , बजेटमध्ये केलेले प्रावधान , बजेट २०२३

आत्मनिर्भर ३.० अलीकडची परिस्थिती काय आहे हे तुम्हा सर्वांना माहीत आहेच. कोरोना महामारीने देशात आणि परदेशात हाहाकार माजवला आहे. कोरोना महामारीमुळे अनेकांना आपला जीव गमवावा लागला आणि यासोबतच त्याचा सर्वात मोठा परिणाम आपल्या देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर दिसून आला आहे. देशाची अर्थव्यवस्था पूर्णपणे डळमळीत झाली आहे, त्यानंतर केंद्र सरकारने देशाला या आर्थिक संकटातून बाहेर काढण्यासाठी आत्मनिर्भर भारत अभियान सुरू केले. आत्मनिर्भर भारत अभियान 1.0 च्या यशानंतर, सरकारने आत्मनिर्भर भारत अभियान 2.0 सुरू केले होते, त्यानंतर सरकारने आता आत्मनिर्भर भारत अभियान 3.0 सुरू केले आहे .

तुम्हालाही या योजनेचा लाभ घ्यायचा असेल, तर त्यासाठी तुम्हाला त्याच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल. तुम्ही तुमच्या मोबाईल किंवा कॉम्प्युटरद्वारेही ऑनलाइन अर्ज करू शकता.

आत्मनिर्भर भारत अभियान

कोरोनामुळे झालेल्या नुकसानीतून बाहेर पडण्यासाठी सरकारकडून 12 मे 2020 रोजी आत्मनिर्भर भारत अभियान सुरू करण्यात आले. आतापर्यंत सरकारने 2.0 लाँच केले होते, त्यानंतर आता आत्मनिर्भर भारत अभियान 3.0 सुरू केले आहे. सरकारने फेज 3.0 मध्ये 12 योजना सुरू केल्या आहेत, ज्यामुळे देशाची अर्थव्यवस्था सुधारेल आणि देशाचा विकास होईल. आत्मनिर्भर अभियान 3.0 अंतर्गत , नागरिकांसाठी नोकरी ते व्यवसाय (रोजगार) इत्यादी सर्व गोष्टींचा समावेश करण्यात आला आहे.

आपल्या देशाच्या अर्थमंत्री श्रीमती निर्मला सीतारामन यांनी 1 फेब्रुवारी 2021 रोजी सर्वसाधारण अर्थसंकल्प जाहीर केला होता, ज्यामध्ये त्यांनी आत्मनिर्भर भारत मोहिमेशी संबंधित काही गोष्टी शेअर केल्या होत्या. अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांच्या घोषणेच्या वेळी, कोरोना संसर्गासारख्या गंभीर संकटामुळे देशाच्या अर्थव्यवस्थेला एका पातळीवर ताकद आणि शक्ती प्रदान करण्यासाठी आत्मनिर्भर भारत अभियान सुरू करण्यात आले आहे, असे सांगण्यात आले.

आत्मनिर्भर भारत अभियान सुरू करण्यासाठी रिझर्व्ह बँकेने 27.1 लाख कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली.  ही रक्कम देशाच्या सकल देशांतर्गत उत्पादनाच्या 13% आहे. गेल्या वर्षी आत्मनिर्भर भारत अभियानाची 3 पॅकेजेस लाँच करण्यात आली होती, जी स्वतः 5 छोट्या बजेटच्या बरोबरीची होती, असे अर्थमंत्र्यांनी म्हटले आहे.

आत्मनिर्भर भारत अभियान 3.0 सुरू करण्याचे उद्दिष्ट

देशातील सर्व नागरिकांना स्वावलंबी बनवणे हा या योजनेचा उद्देश आहे. जेणेकरून देशातील प्रत्येक नागरिक कठीण काळात एकमेकांची आणि आपल्या कुटुंबाची काळजी घेऊ शकेल. कोरोना महामारीमुळे देशातील मजूर, छोटे व्यापारी, शेतकरी, मजूर आणि इतर लोकांना खूप त्रास सहन करावा लागला हे आपणा सर्वांना माहीत आहे. त्यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीवर वाईट परिणाम झाला होता, परंतु सरकारने सुरू केलेल्या आत्मनिर्भर भारत अभियानांतर्गत देशातील सर्व पायाभूत सुविधा मजबूत करणे, देशातील शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करणे, तरुणांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे, प्रोत्साहन देणे, महिला सक्षमीकरणासोबतच इतर सर्व विकासाला चालना दिली जाईल. योजनेंतर्गत सर्व लोकांना आर्थिक मदत दिली जाईल आणि खाजगी क्षेत्रातही मदत दिली जाईल.

आत्मनिर्भर भारत अभियान अंतर्गत जारी केलेल्या योजना

• आत्मानिर्भर भारत अभियान 1.0 अंतर्गत जाहीर केलेली योजना :
  • वन नेशन वन रेशन कार्ड
  • किसान क्रेडिट कार्ड योजना
  • iLGS 1.0 (इमर्जन्सी क्रेडिट लाइन हमी योजना) 
  • आपत्कालीन कार्यरत भांडवल निधी
  • NBFC/HFC साठी विशेष तरलता योजना
  • Discoms साठी तरलता इंजेक्शन
  • पीएम स्वनिधी योजना
• स्वावलंबी भारत अभियान 2.0 अंतर्गत जारी करण्यात आलेली योजना:
  • एलटीसी कॅश व्हाउचर योजना
  • आंशिक क्रेडिट हमी योजना
  • अतिरिक्त भांडवली खर्च
• स्वावलंबी भारत अभियान 3.0 अंतर्गत जारी करण्यात आलेली योजना :
  • सर्वांसाठी घरे (शहरी)
  • हवाई रोजगाराला चालना
  • कोविड सुरक्षा भारतीय लस विकासासाठी संशोधन आणि विकास अनुदान
  • औद्योगिक पायाभूत सुविधा, औद्योगिक प्रोत्साहन आणि देशांतर्गत संरक्षण उपकरणे
  • प्रकल्प निर्यातीसाठी चालना
  • घर बांधणारे आणि घर खरेदी करणाऱ्यांना आयकर सवलत
  • पंतप्रधान गरीब कल्याण योजना
  • स्वावलंबी उत्पादनासाठी चालना
  • शेतीसाठी आधार
  • पायाभूत सुविधांना चालना
  • आत्मनिर्भर भारत रोजगार योजना

हे आत्मनिर्भर भारत अभियान मदत पॅकेज आहे

• कारखान्याशी संबंधित ३.८ कोटी लोकांना योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
• 4.5 जे नागरिक वस्त्रोद्योगाशी निगडीत आहेत त्यांनाही शासनाकडून आर्थिक मदत दिली जाईल.
• एमएसएमई (सूक्ष्म, लघु, मध्यम उद्योग) शी संबंधित 11 कोटी लोकांना याचा लाभ मिळणार आहे.
• देशातील 10 कोटी मजुरांना याचा लाभ मिळणार आहे
• लघुउद्योग, कुटीर उद्योग, गृहउद्योग अशा उद्योगांमध्ये करोडो लोकांना रोजगार मिळेल.
• गरीब मजूर, कर्मचारी तसेच हॉटेल आणि उद्योगाशी संबंधित लोकांनाही आत्मनिर्भर भारत अभियानांतर्गत पॅकेजमध्ये रोजगार दिला जाईल.

मदत पॅकेज अंतर्गत आवश्यक क्षेत्रे

1. मेक इन इंडिया मिशन
2. गुंतवणुकीसाठी प्रोत्साहन
3. तर्कसंगत कर प्रणाली
4. नवीन व्यवसायाला चालना द्या
5. पायाभूत सुविधांची सुधारणा
6. सक्षम मानव संसाधन
7. चांगली आर्थिक व्यवस्था
8. कृषी प्रणाली (कृषी पुरवठा साखळी आणि प्रणालीमध्ये सुधारणा)

स्वावलंबी भारत रोजगार योजना नोंदणी

जर तुम्हाला आत्मनिर्भर भारत रोजगार योजनेसाठी अर्ज करायचा असेल तर सर्वप्रथम तुम्हाला तुमचे EPF म्हणजेच कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी खाते उघडावे लागेल. या योजनेंतर्गत देशातील संघटित क्षेत्रात रोजगाराला प्रोत्साहन दिले जाईल, जेणेकरून देशातील अधिकाधिक नागरिक ईपीएफशी जोडले जातील. आम्ही तुम्हाला सांगतो, फक्त EPFO ​​मध्ये नोंदणीकृत नागरिकच या योजनेचा लाभ घेऊ शकतील. तुम्ही EPFO ​​मध्ये नोंदणीकृत नसल्यास तुम्ही या योजनेचा लाभ घेऊ शकणार नाही.

आत्मनिर्भर भारत अभियान 3.0 ऑनलाइन नोंदणी प्रक्रिया

आत्मनिर्भर भारत अभियान योजनेची अधिकृत वेबसाइट सरकारने सुरू केली आहे . ज्या अंतर्गत नागरिक ऑनलाइन पोर्टलवर जाऊन सहजपणे नोंदणी करू शकतात. नोंदणी करण्यासाठी दिलेल्या चरणांचे अनुसरण करा.

• अर्जदाराला प्रथम आत्मनिर्भर भारत अभियान योजनेच्या अधिकृत वेबसाइट aatmanirbharbharat.mygov.in वर जावे लागेल .
• त्यानंतर तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.

• येथे तुम्हाला तुमचे नाव, ईमेल, देश, मोबाईल नंबर, जन्मतारीख, लिंग इत्यादी भरावे लागेल आणि नवीन खाते तयार करा या पर्यायावर क्लिक करा.
• क्लिक केल्यावर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल. नवीन पृष्ठावर, तुम्हाला तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबरवर OTP प्राप्त होईल, तुम्हाला बॉक्समध्ये प्राप्त झालेला OTP भरावा लागेल.
• ज्यानंतर तुमची पडताळणी केली जाईल. त्यानंतर तुमचे युजर नेम आणि पासवर्ड तुम्ही दिलेल्या ईमेल आयडीवर पाठवला जाईल.
• त्यानंतर तुमची नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण होईल.

आत्मनिर्भर भारत अभियान योजनेसाठी लॉगिन प्रक्रिया

जर तुम्हाला लॉगिन करायचे असेल तर त्यासाठी तुमच्याकडे युजर नेम आणि पासवर्ड उपलब्ध असणे आवश्यक आहे. नोंदणी केल्यानंतरच तुम्हाला यूजर आयडी आणि पासवर्ड मिळेल.

• सर्वप्रथम तुम्हाला आत्मनिर्भर भारत अभियान योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल
• त्यानंतर तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
• मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला लॉगिनच्या दिलेल्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
• क्लिक केल्यावर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल.
• येथे तुम्ही 2 प्रकारे लॉग इन करू शकता: प्रथम तुम्ही यूजर आयडी आणि पासवर्डच्या मदतीने लॉग इन करू शकता, दुसरे तुम्ही OTP द्वारे लॉग इन करू शकता.
• OTP सह लॉगिन करण्यासाठी, तुम्हाला तुमचा ईमेल आयडी भरावा लागेल, त्यानंतर तुमच्या नंबरवर OTP येईल, तो भरा आणि सबमिट बटणावर क्लिक करा.